Έτοιμο είναι το ντοκιμαντέρ για τον πολιτισμό και την ιστορία του Πόντου που ετοίμασε το Ερευνητικό Κέντρο του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα. Το έργο αυτό επαγγελματικών προδιαγραφών και υψηλής αισθητικής έρχεται να καλύψει ένα μεγάλο κενό στην ποντιακή πραγματικότητα. Το κενό αυτό είναι η μεγάλη έλλειψη κατάλληλου οπτικοακουστικού υλικού με στοιχεία της παράδοσης και του πολιτισμού του Πόντου. Μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού είναι οι δουλειές ποντιακού ενδιαφέροντος που έχουν γίνει στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση. Υπό αυτήν την έννοια η πρωτοβουλία του Ερευνητικού Κέντρου κρίνεται καίρια και άκρως απαραίτητη, ενώ το υψηλών προδιαγραφών αποτέλεσμα συνηγορεί στο ότι το Κέντρο αυτό εργάζεται αθόρυβα αλλά σοβαρά και μεθοδικά, θέτοντας μεν μεγάλους, αλλά υλοποιήσιμους στόχους κάθε φορά.
Τη δημιουργία του ντοκιμαντέρ ανέλαβε η εταιρία Small Planet που είναι η εταιρία παραγωγής της πετυχημένης σειράς ντοκιμαντέρ Εξάντας του Γιώργου Αυγερόπουλου. Η εταιρία παραγωγής ανέθεσε τη σκηνοθεσία και τη διεύθυνση φωτογραφίας στον έμπειρο και με διεθνείς συνεργασίες Αλέξη Μπαρζό. Την επιμέλεια και το συντονισμό είχε ο υπεύθυνος του Ερευνητικού Κέντρου Θεοδόσιος Κυριακίδης, ενώ το σενάριο έγραψε ο Νικόλας Ζηργάνος. Αφηγητής/ξεναγός στο ταξίδι αυτό στην ιστορία του Πόντου είναι ο καταξιωμένος έλληνας ηθοποιός Κώστας Αρζόγλου.
Το ντοκιμαντέρ θα συμμετέχει σε διαγωνιστικά τμήματα διεθνών Φεστιβάλ ντοκιμαντέρ, ενώ παράλληλα θα εκδοθεί σε DVD και θα είναι διαθέσιμο προς πώληση στο κοινό. Παράλληλα κατόπιν επιλογής θα αποσταλεί σε ερευνητικά κέντρα και πανεπιστημιακές ταινιοθήκες σ’ όλο τον κόσμο.
Η κεντρική ιδέα του ντοκιμαντέρ είναι η εξιστόρηση της ιστορίας του Πόντου και του πολιτισμού που αναπτύχθηκε εκεί από τους έλληνες, αλλά και η εξιστόρηση του ολοκληρωτικού ξεριζωμού τους από την πατρογονική τους εστία. Η χρονική αλληλουχία του έργου που χωρίζεται σε τρεις μεγάλες χρονικές περιόδους επιτρέπει στο θεατή να αποκτήσει μια ολοκληρωμένη εικόνα της παρουσίας των Ελλήνων στον Πόντο στα αρχαία χρόνια, στα βυζαντινά χρόνια, στα οθωμανικά χρόνια και τέλος στη νεότερη περίοδο των νεοτούρκων και του Κεμάλ. Το πρωτογενές υλικό από το οποίο δημιουργήθηκε το ντοκιμαντέρ είναι συνεντεύξεις των καθηγητών, κινηματογραφικά πλάνα από την Τραπεζούντα και γενικά τον Πόντο, σπάνιο αρχειακό οπτικοακουστικό υλικό καθώς και εικόνες, γκραβούρες και φωτογραφίες.
Στο ντοκιμαντέρ δέχτηκαν να συμμετέχουν καταξιωμένοι καθηγητές πανεπιστημίου και ερευνητές που έχουν εξειδικευτεί στην ποντιακή ιστορία. Για την αποίκιση του Ευξείνου Πόντου και την εγκατάσταση των Ελλήνων στην περιοχή μίλησε ο κ. Ηλίας Πετρόπουλος από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Για τα βυζαντινά χρόνια και την Αυτοκρατορία των Μεγάλων Κομνηνών μίλησε ο κ. Στυλιανός Λαμπάκης διευθυντής του Ινστιτούτου Βυζαντινών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Η κα Ευρυδίκη Γεωργαντέλη από το πανεπιστήμιο του Birmingham μίλησε για την εμπορική δραστηριότητα στην Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας καθώς και για τα νομίσματα των Μεγάλων Κομνηνών. Σημαντική είναι η συμβολική παρουσία στο έργο του κορυφαίου αλλοδαπού ποντιολόγου των βυζαντινών χρόνων, κ. Anthony Bryer.
Για την Τραπεζούντα στην περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας μας μίλησε ο κ. Tom Sinclair από το Πανεπιστήμιο της Κύπρου, ενώ για την οργάνωση του αστικού και αγροτικού χώρου καθώς και την αρχιτεκτονική στον Πόντο μίλησε η κα Ελένη Γαβρά από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Ο κ. Κυριάκος Χατζηκυριακίδης από το Πανεπιστήμιο της Κύπρου ανέπτυξε την ιστορία των Ελλήνων του Πόντου στα νεότερα χρόνια, ενώ μίλησε και για τους διωγμούς, τη Γενοκτονία και τον τελικό ξεριζωμό. Για τους κρυπτοχριστιανούς, την Ανταλλαγή των πληθυσμών και προσφυγικό ζήτημα μίλησε ο κ. Στάθης Πελαγίδης, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Για τον μνημειακό πολιτισμό και την προσπάθεια οικειοποίησης της ταυτότητας των αξιών του πολιτισμού μας, μίλησε η ομότιμη καθηγήτρια του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κα Παρύσατις Παπαδοπούλου-Συμεωνίδου. Τέλος, ο υπεύθυνος του Ερευνητικού Κέντρου του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα κ. Θεοδόσιος Κυριακίδης ανέπτυξε διάφορες πτυχές της οικονομικής, κοινωνικής, πολιτικής και εκκλησιαστικής ιστορίας του Πόντου.
Το όλο εγχείρημα δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί αν δεν ενισχυόταν από ιδρύματα και πρόσωπα με ιδιαίτερες ευαισθησίες για τον ποντιακό ελληνισμό. Πρώτα απ’ όλα ο παραγωγός του έργου το Ίδρυμα του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα, που κάλυψε τα πρώτα έξοδα και χρηματοδότησε την αποστολή στην Τραπεζούντα. Στη συνέχεια η Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης, που τα τελευταία χρόνια αναδεικνύεται σε έναν σημαντικότατο φορέα ενίσχυσης κάθε σοβαρής επιστημονικής προσπάθειας χρηματοδότησε επίσης γενναία όλη την προσπάθεια. Ουσιαστικά με την οικονομική της αυτή αρωγή από απλό χρηματοδότη εξελίχθηκε σε συμπαραγωγό του έργου. Στη συνέχεια το όλο εγχείρημα είχε συμπαραστάτες τον κ. Χρήστο Γαλανίδη, πρόεδρο της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών και τον κ. Αριστείδη Κυριακίδη, πρόεδρο του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα. Στην ανάγκη οικονομικής ενίσχυσης του έργου ανταποκρίθηκαν ακόμη, οι Ομοσπονδίες Αμερικής-Καναδά, η Ομοσπονδία Ελλήνων Ποντίων Ευρώπης, η Επιτροπή Ποντιακών Μελετών και βέβαια η Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος. Τέλος, σημαντική οικονομική αρωγή, με τη μέριμνα του Σάββα Καλεντερίδη, υπήρξε από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κοζάνης, τον κ. Δημήτρη Μελισσανίδη, τον κ. Αλέξη Μεταξά και τον ίδιο τον κ. Σάββα Καλεντερίδη.
Το ντοκιμαντέρ σε πρώτη φάση θα είναι δίγλωσσο δηλαδή οι εξιστορήσεις και η αφήγηση γίνονται στα ελληνικά και θα υπάρχουν αγγλικοί υπότιτλοι. Έχει υπάρξει μέριμνα για τη μεταγλώττιση του έργου στα γερμανικά, το οποίο θα αποσταλεί στην Ομοσπονδία της Ευρώπης και στα γερμανόφωνα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα. Τέλος, προγραμματίζεται και η μεταγλώττιση στα ρώσικα και στα τούρκικα.
Η πρώτη πρεμιέρα του έργου πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 1 Δεκεμβρίου 2010 στην Αθήνα, στην αίθουσα του Συλλόγου Αργοναύτες-Κομνηνοί στην Καλλιθέα. Με τις επαφές που έχει το Ερευνητικό Κέντρο στο εξωτερικό έχουν ήδη προγραμματιστεί προβολές της ταινίας σε διάφορες χώρες του εξωτερικού όπως Ιταλία, Γερμανία, Αμερική, Αγγλία, Σουηδία κ.ά.
Το μακρόπνοο αυτό έργο εξυπηρετεί με τον καλύτερο τρόπο την επιθυμία αυτών που θέλουν να ενημερωθούν έγκυρα για την ιστορία και τον πολιτισμό που ανέπτυξαν οι Έλληνες στον Πόντο. Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή για αγορά του έργου μπορείτε να απευθύνεστε στο Ερευνητικό Κέντρο του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα γράφοντας στην ηλεκτρονική διεύθυνση theodosis@peristereota.com ή στο τηλέφωνο 6945870192 begin_of_the_skype_highlighting 6945870192 end_of_the_skype_highlighting.
