Στο σχέδιο νόμου που συζητούμε προβλέπονται σημαντικές και ουσιώδεις τροποποιήσεις στη διαδικασία εκδίκασης των διοικητικών διαφορών, συμπεριλαμβανομένων των φορολογικών και τελωνειακών. Ο λόγος που ουσιαστικά επιβάλλει τις προτεινόμενες αλλαγές είναι ο υπέρογκος αριθμός υποθέσεων που έχει συσσωρευτεί στα διοικητικά δικαστήρια, ο οποίος με τη σειρά του οδηγεί σε τεράστιες καθυστερήσεις εκδίκασής τους, αλλά και σε μεγάλες καθυστερήσεις επίσης, στην έκδοση της απόφασης. Ο χρόνος, όμως, για όλους αυτούς που διαφωνούν, είναι ζωτικής σημασίας για τους διάδικους. Ταλαιπωρούνται οι πολίτες, οι οποίοι θεωρούν –και δικαίως- ότι δεν προστατεύονται τα δικαιώματά τους. Ταλαιπωρούνται επί ματαίω οι δικαστές, οι οποίοι αδυνατούν ουσιαστικά να κάνουν τη δουλειά τους. Ταλαιπωρείται και το δημόσιο και ο Κρατικός Προϋπολογισμός, αφού η εκκρεμοδικία στις διοικητικές διαφορές, κυρίως στις φορολογικές, συνεπάγεται αδυναμία είσπραξης προστίμων και εφαρμογής λοιπών οικονομικών και άλλων κυρώσεων. Και φυσικά ταλαιπωρείται η ίδια η δικαιοσύνη, αφού οι υπέρμετρες καθυστερήσεις αγγίζουν πλέον τα όρια της αρνησιδικίας.Η διοικητική δίκη σήμερα ταλανίζεται από τα ίδια λειτουργικά και διαδικαστικά προβλήματα που αντιμετωπίζει και η ποινική και η πολιτική δίκη: Κακοδιοίκηση, ελλείψεις προσωπικού, πολυνομία και νομολογιακή ασυνέπεια, έλλειψη ρυθμίσεων που θα αποθάρρυναν την άνευ σοβαρού λόγου προσφυγή στα δικαστήρια, αλλά και την αλόγιστη άσκηση ένδικων μέσων και βοηθημάτων.
Έχοντας πλέον κατανοήσει τις βασικές αιτίες δυσλειτουργίας των ελληνικών διοικητικών, αλλά και των άλλων δικαστηρίων, το Υπουργείο Δικαιοσύνης κατέθεσε τρία νομοσχέδια στη Βουλή που αποσκοπούν στον ορθολογισμό των διαδικασιών και την επιτάχυνση των δικών…Ο απώτερος στόχος είναι κοινός: ουσιαστική προστασία των δικαιωμάτων του πολίτη, πραγματική, ουσιαστική και αποτελεσματική απονομή της δικαιοσύνης. Αυτό δεν είναι το ζητούμενο σήμερα;
…κατά τη συζήτηση του εν λόγω νομοσχεδίου στην αρμόδια επιτροπή, οι περισσότερες ενστάσεις που εκφράστηκαν για τα άρθρα, αφορούν τις τροποποιήσεις στην εκδίκαση των φορολογικών και τελωνειακών υποθέσεων. Δεν είμαι, βέβαια, νομικός, αλλά θεωρώ εξαιρετική την προσπάθεια που γίνεται για την απλοποίηση ουσιαστικά της διαδικασίας εκδίκασης των φορολογικών υποθέσεων.
Σήμερα παραμένουν απροσδιόριστες στα διοικητικά δικαστήρια περισσότερες από 100.000 φορολογικές και τελωνειακές υποθέσεις. Ο αριθμός είναι ασύλληπτος. Συνεπώς, η εκδίκαση, για παράδειγμα, των υποθέσεων αυτών με αντικείμενο άνω των 150.000 στο Διοικητικό Εφετείο σε πρώτο και δεύτερο βαθμό θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στην ταχύτερη απονομή της δικαιοσύνης. Δεν νομίζω ότι αυτό αντίκειται στις διατάξεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
Επικριτικά σχόλια ακούστηκαν και για τη διάταξη που αφορά την προηγούμενη καταβολή του 50% του επιδικασθέντος ποσού από τη διοικητική πράξη ως προϋπόθεση της αίτησης αναστολής της πρωτοβάθμιας απόφασης μέχρι τον β’ βαθμό. Καταλαβαίνω την ένσταση, αλλά όχι και τη λογική πίσω από την επίκριση αυτή. Αφού στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε μία διαδικασία που θα αποτρέπει την αλόγιστη χρήση των ένδικων βοηθημάτων και προπετών ένδικων μέσων, θα πρέπει να καταστήσουμε και αποτρεπτική την αλόγιστη χρήση τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι καταργούμε τα δικαιώματα των πολιτών, αλλά σημαίνει ότι προστατεύουμε εξίσου τα δικαιώματα όλων, συμπεριλαμβανομένου και του δημοσίου.
Εξάλλου, δικαιοσύνη αυτό είναι, κύριοι συνάδελφοι. Δεν είναι part time η δικαιοσύνη. Δίκαιο και δικαιοσύνη είναι αυτό που εφαρμόζεται για όλους και για όλα, αλλιώς δεν είναι ούτε δίκαιο ούτε δικαιοσύνη. Άλλωστε, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι οι τροποποιήσεις που προτείνονται στο παρόν νομοσχέδιο ευνοούν το δημόσιο, αφού σειρά διατάξεων αποτρέπει την αλόγιστη χρήση ένδικων μέσων, από πλευράς δημοσίου και Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, ο Υπουργός και οι συνεργάτες του, καταβάλουν μεγάλες προσπάθειες το τελευταίο διάστημα, τον τελευταίο χρόνο για να διορθώσουν στο μέγιστο βαθμό τα κακώς κείμενα της ελληνικής δικαιοσύνης. Οφείλουμε να υπερψηφίσουμε το νομοσχέδιο αυτό όχι για να επιβραβεύσουμε αυτές τις προσπάθειες, στο κάτω-κάτω η δουλειά τους αυτή είναι, αλλά για να εξασφαλίσουμε την απονομή δικαιοσύνης και την βέλτιστη δυνατή προάσπιση των δικαιωμάτων των Ελλήνων πολιτών.
